Wat is copyleft (auteursrechten)?

What is copyleft? | Opensource.com https://opensource.com/resources/what-is-copyleft 12 Aug 2016 | Ben Cotton (Red Hat) | 

Als je veel tijd in open source projecten hebt doorgebracht, heb je waarschijnlijk gezien dat de term "copyleft" wordt gebruikt. Hoewel de term vrij vaak wordt gebruikt, begrijpen veel mensen hem niet. Software licenties zijn onderwerp van minstens evenveel verhitte discussies als teksteditors of verpakkingsformaten (packaging formats). Een deskundig begrip van copyleft (An expert understanding of copyleft) zou veel boeken vullen, maar dit artikel kan een startpunt zijn op je weg naar de verlichting van copyleft.

Voordat we copyleft (auteursrecht) kunnen begrijpen, moeten we eerst het concept van copyright (auteursrecht) introduceren. Copyleft is geen apart juridisch kader (Copyleft is not a separate legal framework) van copyright (het auteursrecht); copyleft bestaat binnen de regels (rules) van copyright (het auteursrecht). Dus wat is copyright/auteursrecht?

De exacte definitie varieert op basis van jurisdictie, maar de essentie is dit: de auteur van een werk heeft een beperkt (limited) monopolie op het kopiëren (vandaar de term "copyright"), uitvoering/performance, enz. van het werk. In de Verenigde Staten (VS)--United States (US), geeft de Grondwet (the Constitution) het Congres expliciet de opdracht (tasks) om auteursrecht-wetten (copyright laws) te creëren om 'de vooruitgang van de wetenschap en nuttige kunsten te bevorderen' (in order to "promote the Progress of Science and useful Arts.").

Anders dan in het verleden (the past), wordt copyright (het auteursrecht) onmiddellijk aan een werk gehecht -- registratie is niet vereist. Standaard (By default), zijn alle rechten voorbehouden (all rights are reserved). Dat betekent dat niemand een werk opnieuw kan publiceren, een werk kan uitvoeren (perform), of een werk kan wijzigen (modify) zonder toestemming (without permission) van de auteur. Deze toestemming (This permission) is een "licentie (license)" en er kunnen bepaalde voorwaarden (certain conditions) aan verbonden zijn.

Voor een meer grondige inleiding/introductie tot copyright, is Coursera's Copyright for Educators & Librarians een uitstekende bron (resource).

Wat is copyleft (auteursrechten)?

Heb geduld, maar er moet nog een stap worden gezet voordat we bespreken wat copyleft is. Laten we eerst, eens kijken wat open source betekent. Alle open source-licenties (open source licenses) moeten, volgens de definitie van het Open Source Initiatief (by the Open Source Inititative's definition), onder andere, distributie in bronvorm (source form) toestaan. Iedereen die open source software ontvangt heeft recht op inzage (right to inspect) en wijziging van de code (modify the code).

Waar copyleft-licenties (copyleft licenses) verschillen van zogenaamde "permissieve" licenties (so-called "permissive" licenses) is dat copyleft licenties vereisen (required) dat dezelfde rechten (same rights) worden opgenomen (to be included) in afgeleide werken (derivative works). Ik zie het onderscheid (distinction) liever op deze manier: permissieve licenties bieden de maximale vrijheid naar de directe downstream-ontwikkelaars (immediate downstream developers) -- (inclusief de mogelijkheid --the ability-- om de open source code te gebruiken in een closed source project), terwijl copyleft licenties de maximale vrijheid bieden tot aan de eindgebruikers (end users).

Het GNU Project geeft deze eenvoudige/simpele definitie van copyleft: "de regel (the rule) dat je bij het herdistribueren (redistributing) van het programma, geen beperkingen (restrictions) mag toevoegen om andere mensen de centrale vrijheden [van vrije software] te ontzeggen." Dit kan worden beschouwd als de canonieke definitie, aangezien de GNU General Public License (GPL) in zijn verschillende versies de meest gebruikte copyleft licentie blijft.

Copyleft in software

Hoewel de GPL-familie (the GPL family) de meest populaire copyleft-licenties (copyleft licenses) zijn, zijn ze zeker niet de enige. De Mozilla Public License (MPL) en de Eclipse Public License zijn ook erg populair. Er zijn veel andere auteursrechtlicenties met kleinere adoptievoetafdrukken. Er zijn veel andere copyleft licenties met kleinere adoptievoetafdrukken (smaller adoption footprints).

Zoals uitgelegd in de vorige sectie, betekent een copyleft licentie dat downstream-projecten geen extra beperkingen kunnen toevoegen aan het gebruik van de software (a copyleft license means downstream projects cannot add additional restrictions on the use of the software.). Dit wordt het best geïllustreerd met een voorbeeld. Als ik MyCoolProgram zou schrijven en het zou verspreiden (distribueren) onder een copyleft-licentie, zou je de vrijheid hebben (free as in freedom) om het te gebruiken (to use it) en aan te passen (to modify it). U kunt versies met uw wijzigingen verspreiden, maar u moet uw gebruikers (users) dezelfde vrijheden geven als ik u heb gegeven. Als ik het onder een permissieve licentie had gelicentieerd, zou je vrij zijn (you'd be free) om het op te nemen (to incorporate it) in een gesloten softwareproject (closed software project) waarvan je de bron niet verstrekt (that you do not provide the source to).

Maar net zo belangrijk als wat u met MyCoolProgram moet doen, is wat u niet hoeft te doen. U hoeft niet exact dezelfde licentie te gebruiken als ik, zolang de voorwaarden (the terms) maar compatibel zijn (in het algemeen--generally--gebruiken downstream-projecten dezelfde licentie voor het gemak). U hoeft uw wijzigingen niet aan mij terug te geven (You don't have to contribute your changes back to me), maar het wordt over het algemeen beschouwd als een goede vorm, vooral als de wijzigingen (changes) bug-fixes zijn.

Copyleft in non-software

Hoewel het begrip van copyleft begon in de software-wereld, bestaat het daarbuiten ook. Het begrip "doe wat je wilt, zolang je het recht voor anderen behoudt om hetzelfde te doen" is het onderscheidende kenmerk van de Creative Commons Attribution-ShareAlike licentie die wordt gebruikt voor geschreven werk (written work), visuele kunst (art), enz. (CC BY-SA 4.0 is de standaardlicentie--default license--voor bijdragen--contributions aan Opensource.com.) De GNU Free Documentation License (FDL)--(De GNU-licentie voor vrije documentatie) is een ander voorbeeld van een copyleft non-software licentie (copyleft-licentie die geen software is). Het gebruik van software licenties voor niet-softwarematig werk wordt over het algemeen afgeraden.

Zou ik een copyleft-licentie moeten kiezen?

Pagina's en pagina's kunnen er zijn (en zijn) geschreven over welk type licentie gebruikt zou moeten worden voor een project. Mijn advies is om eerst de lijst met licenties te beperken tot licenties die passen/matchen bij uw filosofie en uw doelstellingen voor het project. GitHub's choosealicense.com is een goede manier om een licentie te vinden die aan uw behoeften voldoet. tl;drLegal heeft uitleg in begrijpelijke taal van veel voorkomende en ongebruikelijke software licenties. Houd ook rekening met het ecosysteem waarin uw project leeft. Projecten rond een specifieke taal (language) of technologie zullen vaak dezelfde of vergelijkbare licenties gebruiken. Als je wilt dat je project goed kan spelen, moet je er misschien voor zorgen dat de licentie die je kiest compatibel is.

Voor meer informatie over copyleft licensing, bekijk/check het Copyleft Guide project.

Vertaalcredits

Deze Nederlandse vertaling is gemaakt door Priscilla F. Harmanus

Referenties en Opmerkingen

• https://www.redhat.com/en?intcmp=701600000011l7VAAQ https://opensource.com/tags/kubernetes https://opensource.com/downloads/c-programming-cheat-sheet https://opensource.com/downloads/kubectl-cheat-sheet https://opensource.com/downloads/ansible-quickstart https://opensource.com/open-organization/start http://twitter.com/opensourceway https://www.facebook.com/opensourceway https://opensource.com/tags/kubernetes https://opensource.com/open-organization/start https://www.coursera.org/learn/copyright-for-education https://opensource.org/osd https://www.gnu.org/philosophy/free-sw.en.html https://www.gnu.org/licenses/gpl.html https://www.mozilla.org/en-US/MPL/ https://www.eclipse.org/legal/epl-v10.html https://tldrlegal.com/licenses/tags/Copyleft http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/ https://www.gnu.org/licenses/fdl.html http://choosealicense.com/ https://tldrlegal.com/ https://copyleft.org/ https://twitter.com/funnelfiasco http://www.funnelfiasco.com https://copyleft.org/guide/ https://copyleft.org/ https://copyleft.org/guide/ http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/ https://twitter.com/OpenSourceWay https://www.facebook.com/opensourceway http://www.youtube.com/opensourceway https://fosstodon.org/@osdc http://opensource.org/ https://enterprisersproject.com http://creativecommons.org/licenses/